Tất Thành Cang – Phần 3: Tại sao Hợp đồng BT Thủ Thiêm lại được đóng dấu Mật?

Đại Quang Minh là đơn vị đầu tư chủ chốt tại Khu Đô thị mới Thủ Thiêm – với biểu tượng là Khu đô thị cao cấp Sala – công ty này được lãnh đạo TP.HCM ưu ái rất đặc biệt thông qua hình thức BT (Xây dựng – chuyển giao), hiểu đơn giản hơn là đổi đất lấy hạ tầng.

Năm 2010, UBND TP.HCM giao cho Tổng công ty Phát triển Hạ tầng & Đầu tư Tài chính Việt Nam – Công ty Cổ phần (viết tắt là VIDIFI) thực hiện 4 tuyến đường chính tại Khu Đô thị mới Thủ Thiêm theo hình thức BT.

Năm 2011, VIDIFI cùng Công ty TNHH Đầu tư Xây dựng Ngân Bình, cùng ông Trần Đăng Khoa và Công ty cổ phần Đầu tư Mai Linh thành lập nên công ty Đại Quang Minh.

2013, VIDIFI rút khỏi Dự án. UBND TP.HCM giao cho Đại Quang Minh (công ty được lập nên có sự góp mặt của VIDIFI) thực hiện 4 cung đường với chiều dài 11,9 km có tổng chi phí đầu tư lên đến trên 12.182 tỷ đồng. Đổi lại, UBND TP.HCM giao cho Đại Quang Minh khu đất sạch có diện tích gần 79 hecta thuộc phường Thủ Thiêm và phường An Lợi Đông, Quận 2, TP.HCM. Gần 45 hecta đất xây dựng, còn lại là đất công trình, Đại Quang Minh nộp thêm về ngân sách thành phố hơn 2 ngàn tỷ. Tính ra, mỗi km đường đầu tư bình quân với giá trên 1.000 tỷ đồng.

Theo nhiều chuyên gia về xây dựng công trình giao thông đường bộ cho biết mức giá trên 12.000 tỷ đồng để đầu tư cho 11,9 km (tức trên 1.000 tỷ đồng/km) đường bộ là con số quá bất hợp lý. Kể cả việc giải thích nền đất ở Thủ Thiêm yếu, buộc phải đầu tư công phu hơn để đảm bảo chất lượng thì đó cũng là cái giá “trên trời”. Một lãnh đạo Công ty chuyên đầu tư xây dựng cầu đường thuộc Bộ Giao thông Giao thông Vận tải khẳng định đường nội thị mà lãnh đạo TP.HCM ký đầu tư đến mức 1.000 tỷ đồng/km chẳng khác nào là “đường dát vàng”, vì nếu đầu tư xây dựng đường cao tốc siêu trường, siêu trọng 4 làn đường (20m ngang) thì cũng chỉ cần đầu tư tối đa không quá 200 tỷ đồng/km, nếu 8 làn đường (40m ngang) đường nội thị trong thành phố thì chắc chắn chi phí đầu tư phải thấp hơn 400 tỷ đồng/km (không bao gồm chi phí bồi thường).

Rõ ràng hợp đồng đầu tư xây dựng 4 tuyến đường nội đô của KĐT Thủ Thiêm chẳng khác nào phần bánh “đặc biệt ngon” được lãnh đạo UBND TP.HCM “ưu ái” giao chỉ định cho chủ đầu tư Đại Quang Minh. Sự “khuất tất” nằm ở chính việc “đổi đất lấy hạ tầng” vô hình trung đã giúp Công ty Đại Quang Minh thu lợi “3 trong 1”: vừa được mua 79 ha đất với giá rẻ, được chỉ định thầu xây 4 tuyến đường và được Nhà nước trả tiền đầu tư đường nâng giá trị khu đất gấp nhiều lần (thay vì doanh nghiệp phải tự bỏ tiền làm đường phục vụ dự án).

Như vậy, từ bản Hợp đồng “siêu đặc biệt” do UBND TP.HCM ký mang tính chỉ định cho Đại Quang Minh, con số đầu tư đường trong Thủ Thiêm khiến dư luận thực sự “choáng ngợp”. Và Công ty Đại Quang Minh khi đầu tư 4 tuyến đường này sẽ không được TP.HCM trả tiền, mà được trả bằng tài sản lên đến gần 79 ha “đất kim cương” tại KĐT Thủ Thiêm. Tính quy đổi tương đương thì Đại Quang Minh mua “đất kim cương” KĐT Thủ Thiêm với giá chỉ khoảng 15 triệu đồng/m2.

UBND TP.HCM cũng có công văn xin Bộ Tài chính chấp thuận cho UBND TP.HCM giao đất ngay cho Đại Quang Minh, không cần chờ thi công xong mới giao đất.

Hợp đồng này do ông Tất Thành Cang, khi ấy là Giám đốc Sở Giao thông Vận tải TP.HCM ký với ông Trần Đăng Khoa, và điều đặc biệt là hợp đồng được đóng dấu “Mật”, trong khi hợp đồng này lại gửi đến rất nhiều các Sở, Ban, Ngành tại TP.HCM.

Dư luận đặt ra câu hỏi là có hay không sự thiệt hại và dấu hiệu trục lợi trong việc trực tiếp ký hợp đồng xây dựng 4 tuyến đường trị giá trên 12.000 tỷ đồng này? Nhà nước và tư nhân (cụ thể là Công ty Đại Quang Minh) – ai là đối tượng được hưởng lợi từ bản hợp đồng “siêu lớn” này?

Ảnh chụp 30 trang hợp đồng giữa UBND TPHCM và Công ty Cổ phần Đầu tư Địa ốc Đại Quang Minh. Nguồn: Tác giả Minh Duy cung cấp.

Tất Thành Cang - Phần 2: Vì sao Trung ương vẫn chưa xử lý ông

Là công ty có 100% vốn Nhà nước trực thuộc Thành ủy TP.HCM, Công ty Tân Thuận không thể một mình tự quyết bán 324.971 m2 đất ở Phước Kiển (Nhà Bè) cho CTCP Quốc Cường Gia Lai, mà việc này buộc phải có chỉ đạo từ Thành ủy. Trong khi đó, một thông báo mới nhất được phát đi, Ban Thường vụ Thành ủy khẳng định, chưa từng được thông qua trường hợp này. Vậy, ai là người đã “lộng quyền”, thay mặt cả Ban Thường vụ Thành ủy để phê duyệt cho thương vụ mua bán đang làm dậy sóng dư luận?

Phó Bí thư Thường trực Thành ủy Tất Thành Cang là người phê duyệt cho “thương vụ tai tiếng” này!

Thương vụ mua bán 324.971 m2 đất (Phước Kiển, Nhà Bè) giữa Công ty TNHH MTV Đầu tư và Xây dựng Tân thuận (Công ty Tân Thuận, thuộc Ban Tài chính quản trị – Thành ủy TP.HCM) và CTCP Quốc Cường Gia Lai đang làm dậy sóng dư luận bởi rất nhiều… uẩn khúc. Trong đó, việc bán chỉ định với giá rẻ bèo so với thực tế khiến dư luận hết sức bức xúc. Con số thất thoát của ngân sách Nhà nước ở thương vụ này nhiều khả năng lên đến hàng ngàn tỷ đồng. Vậy nên, vấn đề được đặt ra ngay khi thương vụ này bị phanh phui đó chính là trách nhiệm của những người có liên quan. Người đã chấp thuận cho thương vụ mua bán đầy tai tiếng trên chính là Phó Bí thư Thường trực Thành ủy TP.HCM đương nhiệm, ông Tất Thành Cang.

Cụ thể, ngày 19/5/2017, Tổng Giám đốc Công ty Tân Thuận, có tờ trình số 406/TTr-TT trình Hội đồng thành viên (HĐTV) công ty phương án chuyển nhượng phần đất đã đền bù tại Dự án Khu dân cư Phước Kiển cho Quốc Cường Gia Lai để thu hồi vốn. Ngày 22/5/2017, HĐTV Công ty Tân Thuận có văn bản số 614/CV-HĐTV gửi Văn phòng Thành ủy báo cáo, xin chủ trương về phương án chuyển nhượng phần đất đã đền bù tại Dự án Khu dân cư Phước Kiển cho Quốc Cường Gia Lai để thu hồi vốn, lợi nhuận thu được sẽ nộp ngân sách Đảng bộ TP.HCM.

Ngày 1/6/2017, Văn phòng Thành ủy có Thông báo số 512-TB/VPTU, thông báo ý kiến chỉ đạo của đồng chí Phó Bí thư Thường trực Thành ủy Tất Thành Cang, thuận chủ trương cho Công ty Tân Thuận được chuyển nhượng phần đất đã đền bù tại Dự án Khu dân cư Phước Kiển cho Quốc Cường Gia Lai. Thậm chí, nghiêm trọng nhất là Tờ trình của Công ty Tân Thuận đề xuất là “hợp tác kinh doanh” nhưng Phó Bí thư Tất Thành Cang còn lộng hành “vượt đề xuất”, cho ý kiến chỉ đạo là chuyển nhượng luôn khu đất cho tư nhân.

Sau chỉ đạo mang tính “lạm quyền” của Phó Bí thư Tất Thành Cang, ngày 5/6/2017, 2 công ty đã ký kết hợp đồng 203/HĐKT/2017 về việc chuyển nhượng phần diện tích đã đền bù tại Dự án Khu dân cư Phước Kiển cho Quốc Cường Gia Lai. Sau đó, 2 công ty có ký kết 2 phụ lục hợp đồng bổ sung cho hợp đồng trên.

Xử lý trách nhiệm thế nào?

Hiện Ủy ban Kiểm tra (UBKT) Thành ủy và rất nhiều cơ quan chức năng khác đã vào cuộc làm rõ thương vụ mua bán tai tiếng giữa Công ty Tân Thuận và Quốc Cường Gia Lai, vấn đề lúc này mà dư luận quan tâm chính là sẽ xử lý trách nhiệm các cá nhân, đơn vị thế nào nếu có kết luận sai phạm?

Căn cứ vào hồ sơ vụ việc mua bán thì rõ ràng đã có sự vi phạm nghiêm trọng trong việc bán chỉ định tài sản Nhà nước này trong đó việc không thực hiện bán đấu giá theo quy định đã gây ra thất thoát rất lớn đối với tài sản Nhà nước. Trách nhiệm để xảy ra sai phạm này trước hết thuộc về Tổng Giám đốc Công ty Tân Thuận và người phê duyệt chủ trương – lúc này chính là Phó Bí thư Thường trực Thành ủy Tất Thành Cang. Là một cán bộ cao cấp, thiết nghĩ ông Cang thừa hiểu việc không cho các đơn vị thẩm định giá trị tài sản trước khi chuyển nhượng tài sản của Nhà nước – đó là dấu hiệu sai phạm hết sức nghiêm trọng, có thể bị xử lý truy cứu trách nhiệm hình sự.

Đối với CTCP Quốc Cường Gia Lai nếu có căn cứ chứng minh được có sự cấu kết, thông đồng trong việc mua bán tài sản trên trái pháp luật cũng sẽ bị xử lý theo quy định của pháp luật tùy thuộc vào mức độ, hành vi vi phạm theo kết luận của cơ quan có thẩm quyền.

Công văn của ông Tất Thành Cang về việc phê duyệt tiêu chí lựa chọn nhà đầu tư chiến lược mua cổ phần của cty TNHH MTV phát triển và kinh doanh nhà. Ảnh: Tác giả gửi tới.

Tất Thành Cang – Phần 1: Ủy ban Kiểm tra Thành ủy TPHCM bao che cho sai phạm của Tân Thuận?

Ủy ban Kiểm tra Thành ủy TPHCM đã từng bỏ lọt, bao che sai phạm cho Công ty TNHH MTV Đầu tư và Xây dựng Tân Thuận như thế nào?

Theo phản ánh của cán bộ, nhân viên Công ty Tân Thuận, ngày 23 tháng 1 năm 2018 Uỷ ban Kiểm tra Thành ủy TPHCM đã ban hành Thông báo số 344-TB/UBKTTU kết luận kiểm tra hoạt động sản xuất kinh doanh năm 2016 đối với Công ty TNHH MTV Đầu tư và Xây dựng Tân Thuận.

Thông báo kết luận số 344-TB/UBKTTU ngày 23/1/2018 của Ủy ban Kiểm tra Thành ủy TPHCM

Sau khi các cơ quan báo chí đăng loạt bài viết phản ánh việc bán đất công với giá rẻ mạt, ngày 6/5/2018, Ban Thường vụ Thành ủy TP.HCM đã yêu cầu kiểm điểm trách nhiệm của Phó Bí thư thường trực Tất Thành Cang do có liên quan đến vụ chuyển nhượng đất ở Phước Kiển (huyện Nhà Bè) và tiến hành thanh tra toàn diện Công ty Tân Thuận. Đồng thời, Ban Thường vụ Thành ủy chỉ đạo tạm đình chỉ chức vụ Tổng Giám đốc Công ty TNHH Một thành viên Đầu tư và Xây dựng Tân Thuận, chỉ đạo Thanh tra Thành phố thanh tra toàn diện công ty này, rà soát các dự án khác, hoàn chỉnh các quy chế, báo cáo Thành ủy trong tháng 6.

Bỏ lọt, bao che sai phạm

Theo phản ánh của cán bộ, nhân viên Công ty Tân Thuận, ngày 23 tháng 1 năm 2018 Uỷ ban Kiểm tra Thành ủy TPHCM đã ban hành Thông báo số 344-TB/UBKTTU kết luận kiểm tra hoạt động sản xuất kinh doanh năm 2016 đối với Công ty TNHH MTV Đầu tư và Xây dựng Tân Thuận. Rất nhiều vấn đề đã không được làm rõ trong Thông báo kết luận này, cụ thể như sau:

Chi phí nhân viên quản lý 17.718.357.551 đồng chiếm 81,7% trong tổng chi phí quản lý doanh nghiệp. Cần phải làm rõ những ai là nhân viên quản lý đã nhận số tiền này trong năm 2016, có đúng quy chế hoạt động của Công ty, quy định của pháp luật hay không?

Công ty hoàn tất nghĩa vụ nộp ngân sách Đảng bộ TPHCM năm 2016 với số tiền 23.519.026.788 đồng. Số tiền này được sử dụng như thế nào? Cán bộ công chức của Thành ủy có được nhận không?

Tính đến ngày 31/12/2016, tổng số tiền 219.088.709.604 đồng thì chỉ có 133.887.021 đồng là tiền mặt. Hơn 99% là tiền gửi ngân hàng không kỳ hạn là 218.954.822.583 đồng với doanh thu từ lãi được báo cáo là 1.950.702.179 đồng. Cần phải làm rõ số tiền lãi thu về có đúng với thực tế hay không? Sử dụng như thế nào? Ai đã được nhận tiền từ lãi suất ngân hàng?

Thông báo kết luận có đề cập đến việc: “qua kiểm tra nhận thấy, Công ty Tân Thuận có thực hiện việc chuyển nhượng dự án Khu Dân cư Phước Kiển, xã Phước Kiển, huyện Nhà Bè cho Quốc Cường Gia Lai. Tuy nhiên qua nghiên cứu hồ sơ, tài liệu có liên quan và khảo sát bước đầu cho thấy Công ty chưa thực hiện đúng chỉ đạo của đồng chí Phó Bí thư Thường trực Thành ủy Tất Thành Cang tại Thông báo số 485-TB/VPTU ngày 16 tháng 5 năm 2017 của Văn phòng Thành ủy truyền đạt chỉ đạo của đồng chí Phó Bí thư Thường trực Thành ủy về phương án đầu tư, khai thác kinh doanh dự án Khu Dân cư Phước Kiển, xã Phước Kiển, huyện Nhà Bè; về giá chuyển nhượng thực tế thấp hơn so với giá thị trường tại cùng thời điểm”.

Có thể cho rằng, Thông báo kết luận số 344 của Ủy ban Kiểm tra Thành ủy TPHCM đã cố tình đôn đốc Công ty Tân Thuận hoàn tất việc chuyển nhượng dự án Khu Dân cư Phước Kiển cho Quốc Cường Gia Lai. Bởi vì, ngày 1 tháng 6 năm 2017, Văn phòng Thành ủy có Thông báo số 512-TB/VPTU, thông báo ý kiến chỉ đạo của đồng chí Phó Bí thư Thường trực Thành ủy Tất Thành Cang, chấp thuận chủ trương cho Công ty Tân Thuận được chuyển nhượng phần đất đã đền bù tại Dự án Khu dân cư Phước Kiển cho Quốc Cường Gia Lai. Việc Ủy ban Kiểm tra Thành ủy TPHCM đề cập “về giá chuyển nhượng thực tế thấp hơn so với giá thị trường tại cùng thời điểm” là muốn mặc cả với Công ty Tân Thuận trong thương vụ bán đất Phước Kiển cho Quốc Cường Gia Lai.

Lợi ích nhóm giữa Ủy ban Kiểm tra Thành ủy với Công ty TNHH MTV Đầu tư và Xây dựng Tân Thuận?

Trước đó, giữa năm 2017 đã có tố cáo của cán bộ nhân viên Công ty TNHH MTV Đầu tư và Xây dựng Tân Thuận. Cuối năm 2017, Bí thư Thành ủy Nguyễn Thiện Nhân chỉ đạo Ủy ban Kiểm tra Thành ủy TPHCM kiểm tra làm rõ các sai phạm bị tố cáo.

Vậy mà, trong Thông báo kết luận số 344-TB/UBKTTU ngày 23/1/2018 của Ủy ban Kiểm tra Thành ủy TPHCM hoàn toàn không chỉ ra được các sai phạm nghiêm trọng tại Công ty TNHH MTV Đầu tư và Xây dựng Tân Thuận. Chỉ kết luận thiếu sót chung chung như: “chưa kịp thời sửa đổi, bổ sung”, “năng lực quản lý chưa cao”, “công tác đền bù chưa sát với thực tế”, “chưa có giải pháp thích hợp”,…

Để cho dư luận bức xúc đến tháng 4/2018, Bí thư Thành ủy Nguyễn Thiện Nhân lại phải tiếp tục chỉ đạo lần thứ 2 kiểm tra vụ bán đất Phước Kiển cho Quốc Cường Gia Lai với giá rẻ mạt thì mới phát hiện sai phạm tại Công ty TNHH MTV Đầu tư và Xây dựng Tân Thuận.

Như vậy, có thể khẳng định Đoàn Kiểm tra lần thứ 1 tại Công ty TNHH MTV Đầu tư và Xây dựng Tân Thuận đã rất xem thường chỉ đạo của Bí thư Thành ủy Nguyễn Thiện Nhân!

Mời xem ảnh chụp toàn bộ 8 trang Thông báo kết luận số 344-TB/UBKTTU ngày 23/1/2018, của Ủy ban Kiểm tra Thành ủy TPHCM:

Cận cảnh khu đất "vàng" cho thuê giá bèo bị Thanh tra Chính phủ "phanh phui"

Tọa lạc số 8-12 Lê Duẩn (quận 1, TP HCM), khu đất "vàng" có diện tích gần 5.000 m2 vừa được Thanh tra chính phủ kiến nghị Thủ tướng chỉ đạo thu hồi sau nhiều năm cho thuê giá bèo.

Khu đất tại số 8 - 12 đường Lê Duẩn có tổng diện tích hơn 4.896 m2. Sau khi 2 khu đất này được xác lập quyền sở hữu Nhà nước, Công ty Quản lý kinh doanh nhà TP HCM tiếp tục quản lý và ký hợp đồng cho thuê nhà, đất với 4 đơn vị thuộc Bộ Công Thương là Công ty CP Thiết bị phụ tùng Sài Gòn, Công ty CP Kim khí TP, Công ty CP Hóa chất vật liệu điện TP và Công ty Cổ phần Vận tải xăng dầu thuê sử dụng làm trụ sở.

Ngày 20-4-2010, 4 công ty thuộc Bộ Công Thương đã chuyển nhượng cho Công ty TNHH Đầu tư Kinh Đô (nay là Công ty TNHH Đầu tư Kido) quyền đầu tư phát triển dự án trên khu đất 8-12 Lê Duẩn.

Đến tháng 6-2011, UBND TP đã có quyết định chấp thuận cho Công ty CP Đầu tư Lavenue sử dụng toàn bộ diện tích đất tại số 8-12 Lê Duẩn để đầu tư xây dựng khách sạn cao cấp, thương mại - dịch vụ, căn hộ cho thuê với thời hạn sử dụng đất là 50 năm.

Hình thức sử dụng đất là Nhà nước giao đất có thu tiền sử dụng đất đối với khu đất tại số 8 Lê Duẩn và Nhà nước cho thuê đất trả tiền thuê hằng năm đối với khu đất số 12 Lê Duẩn.

Trong đó, duyệt giá trị quyền sử dụng đất và giá trị công trình xây dựng trên đất tại số 8 Lê Duẩn (khoảng 3.400 m2) giá thị trường là hơn 621,7 tỉ đồng, duyệt đơn giá thuê đất tại số 12 Lê Duẩn theo giá thị trường là hơn 3,5 triệu/m2/năm.

Tuy nhiên, mới đây theo kết luận của Thanh tra Chính phủ tại báo cáo Kết luận số 138 năm 2016, UBND TP HCM có sai phạm trong việc không tổ chức đấu giá quyền sử dụng đất, đấu giá tài sản trên đất tại khu nhà đất số 8-12 Lê Duẩn.

Qua kiểm tra hiện trạng tại khu đất 8-12 Lê Duẩn, hiện nay công ty đang tận dụng làm bãi trông giữ xe ô tô. Theo giải trình của Lavenue, dự án chậm tiến độ do phải chờ kết luận của cơ quan có thẩm quyền.

Theo Thanh tra Chính phủ, việc thu hồi đất có thuận lợi là hiện tại dự án chưa triển khai xây dựng mà hiện đang làm bãi giữ xe. Về kinh tế, hiện nay giá đất tại khu vực đường Lê Duẩn khu trung tâm thành phố có giá trên 400 triệu đồng/m2.

Khu đất "vàng" 8-12 Lê Duẩn có vị trí tốt (3 mặt tiền theo đường Lê Duẩn, Hai Bà Trưng và Nguyễn Văn Chiêm) cũng như gần kề Dinh Độc Lập, Nhà thờ Đức Bà. Nếu đấu giá khu đất 8-12 Lê Duẩn sẽ thu về trên 2.000 tỉ đồng.

Cơ quan thanh tra cũng kiến nghị thu hồi lại toàn bộ khu đất số 8-12 đường Lê Duẩn để thực hiện việc đấu giá quyền sử dụng đất theo quy định nhằm giữ kỷ cương pháp luật và tăng thu cho ngân sách.

Thanh tra Chính Phủ chỉ rõ: Việc UBND TP HCM không tham khảo ý kiến tham mưu cơ quan chuyên môn, chưa nhận được sự phản hồi từ các cơ quan chuyên môn đã chấp thuận cho các nhà đầu tư không đủ năng lực tham gia dự án, dẫn đến 4 công ty chuyển nhượng kiếm lời gây giảm nguồn thu cho ngân sách; giảm tỉ lệ cổ phần góp vốn của Nhà nước từ 50% xuống còn 20%. Việc làm này có dấu hiệu cố ý làm trái quy định của Nhà nước.

Trách nhiệm chung thuộc về Chủ tịch UBND TP HCM, trách nhiệm trực tiếp thuộc về cá nhân ông Nguyễn Thành Tài, Phó Chủ tịch UBND TP HCM nhiệm kỳ 2011-2015.